Kust en Buitenplaatsen
De vele landgoederen, kastelen en buitenplaatsen vormen een tastbare herinnering aan de invloedrijke positie die Holland economisch en bestuurlijk vanouds inneemt. Tientallen statige buitenplaatsen liggen aan deze 125 kilometer lange route. Als je even niet oplet fiets je er zo één voorbij! Ook ontdek je bijzondere lintdorpen en de in het voorjaar zo kleurrijke bollenvelden tijdens deze LF-weekendtocht. Ga je mee op dit statige fietsavontuur?
Afstand: 125 KM
Download GPX - Download overzichtskaart
Volg de bordjes:
De route
Het knooppuntennetwerk ligt al op je te wachten. Vanaf station Alphen aan den Rijn fiets je zo richting knooppunt 9, startpunt van deze route. Kom je liever met de auto, dan zijn er in het centrum diverse parkeermogelijkheden. Bij parking ARC bij het C.P. Mulderveld zet je de auto gratis neer. Aan de Westkanaalweg pak je de route 1.6 kilometer eerder op richting knooppunt 4.
Fietsend langs de wetering word je direct ontvangen door de vele bomen rondom Boskoop. Vanwege het behoud van de veenbodem is de omgeving zeer geschikt voor de boomteelt. Het veen heeft veel invloed gehad op de ontwikkeling van de regio. Zo is Hazerswoude een echt kolonistendorp van veenontginners uit de 12de eeuw, en Benthuizen uit de late Middeleeuwen. Je fietst hier aan de rand van een gebied met laag gelegen droogmakerijen. Al het veen is weg. Na droogmaking kwam er klei aan de oppervlakte, nu dienend als bouwland.
In tegenstelling tot de omringende polders is de Zoetermeerse Meerpolder geen drooglegging van uitgeveend land, maar van een natuurlijk veenmeer, het Zoetermeer. Het typische veendorp Stompwijk ligt langgerekt langs een vaart. De huizen staan er op het oorspronkelijke veen, achter de vaart veelal voorzien van eigen toegangsbrug. Hoe statig wil je het hebben?
Richting de landgoederen Ter Horst en Duivenvoorde fiets je nog door het veenweidegebied. Wil je een uniek stukje Hollandse tuinkunst zien, ga dan bij knooppunt 91 richting 81, 79, 78, 76, 74, 72 en 69 naar Voorburg. Onderweg herinneren twee liggende leeuwen bij de ingang van een villapark je aan de voormalige buitenplaats Leeuwensteijn. Goed bewaard gebleven zijn de buitenplaatsen Eemwijk, Vliet en Burgh, Schoonoord en In de Wereldt is veel Gevaer, die je allemaal passeert tijdens dit avontuur van de route af.
Fiets niet te ver door naar knooppunt 69, nadat je onder de A12 doorfietst ligt buitenplaats Hofwijck direct aan de linkerkant. De hoogst ongewone vorm, het volgt de contouren en maatverhoudingen van het menselijk lichaam, onderscheidt zich van alle andere tuinen en buitenplaatsen in Nederland en daarbuiten. Het naastgelegen Middenburg in de stijl van het neoclassicsme is ook een plaatje!
Terug naar de route zet je koers richting de kust, maar eerst nog dagdromen over hoe het wonen is één van de bijzondere buitenplaatsen waar je langsfietst. Sta vooral even stil bij Kasteel Duivenvoorde, Buitenplaats Lankenburgh en Kasteel Oud-Wassenaar. De artistieke buitenplaats op Landgoed Groot Haesebroeck werd ooit bewoond door meneer en mevrouw Kröller-Müller. Op Landgoed Voorlinden kun je het gelijknamige museum vinden. Als je daar bent moet je zeker een kijkje nemen in de tuin van Nederlands bekendste landschapsarchitect Piet Oudolf. Ook leuk: in het Clingenbosch zijn meer dan zestig moderne en hedendaagse beelden van nationale en internationale kunstenaars te ontdekken.
Op naar een stukje LF Kustroute. Ondanks dat Zuid-Holland een van de dichtstbevolkte provincies van Nederland is, fiets je in relatieve rust door fascinerend duinlandschap noordwaarts, richting Noordwijk. In de zomer kan het hier druk zijn met toeristen en strandgasten, maar in de ochtend en buiten het seizoen ben je geregeld alleen met de 6800 soorten planten en dieren die er leven.
Hier wacht de bollenstreek op je. In het voorjaar kunnen bloemenliefhebbers volop genieten van de internationaal vermaarde bloemenvelden. Bij de buitenplaats Keukenhof vind je het prachtige Kasteel Keukenhof. Laat je in de maanden maart en mei verrassen door de 7 miljoen voorjaarsbloemen in de naastgelegen Keukenhof. In Lisse verdient ’t Huys Dever, nu een particuliere woonburcht, zeker een vermelding. In Warmond kom je langs buitenplaats Oostergeest. In Sassenheim kun je bij de buitenplaats Rusthoff, op het terras van paviljoen Sassennest, alle indrukken even op je laten inwerken. Vervolgens zet je via de Kagerplassen koers richting Leiden, waar je dwars door de historische handelsstad fietst.
Terug naar de groene polders, die bemaald worden door vele molens. Het Groene Hart staat in het teken van water: plassen, weteringen en heel veel slootjes. In Koudekerk aan den Rijn fiets je langs het door een brede gracht omgeven Groot-Poelgeest. Onderweg naar het eindpunt van deze enerverende route fiets je ook nog langs het Braassemermeer en de Langeraarse Plassen. Jouw LF-weekendtocht zit er op, en wat was het fijn!
Wat kom je onderweg tegen?
Waar je zeker even moet stoppen lees je hieronder.
Hazerswoude-Dorp
De voorouders van de stichters van het kolonistendorp uit de 12e eeuw begonnen in de 9e eeuw vanaf de Oude Rijn, vier kilometer noordelijker, het veen te ontginnen. Langzaam werkten ze naar het zuiden toe, onderweg verschillende dorpen achterlatend, tot ze waren waar het dorp nu is. Het dorp is langgerekt als een lint en is gebouwd op een veenkussen, terwijl er omheen al het veen is weggegraven. Om te voorkomen dat in het dorp het veen zou inklinken en de huizen zouden verzakken, is er een gracht om het dorp gelegd. Het water hierin wordt op het oude peil gehouden. Al fietsend zie je delen van zowel de voor- als achtergracht. Naast diverse oude boerderijen passeer je ook de Molen Nieuw Leven. Voor 1810 in gebruik als poldermoelen en daarna als korenmolen. In 1990 is hij gerestaureerd en weer maalvaardig gemaakt.
Molen in Hazerswoude-Dorp
Den Haag
De stad ’s Gravenhage, ofwel Den Haag, is bekend als het bestuurscentrum van Nederland. Zowel de regering, het parlement en het koningshuis hebben hun officiële zetel in ‘des Graven Hage’, evenals het Internationaal Gerechtshof van de Verenigde Naties. De stad kent niet alleen veel monumentale en bijzondere panden; je vindt er ook buitenplaatsen als Het Catshuis, Ockenburgh en Rosenburg.
Vredespaleis Den Haag
Leidse Dam in de Vliet
De Haagse voorstad Leidschendam ligt aan de vliet, even van de route af. Het oude centrum is een uitstapje waard. De Vliet is een gegraven vaarverbinding tussen Delft, Den Haag en Leiden. Er werd verondersteld dat deze zelfs deel uitmaakte van het kanaal dat de Romeinse veldheer Corbulo liet aanleggen om de monding van de Maas en Rijn te verbinden. In 1220 werd in de Vliet een dam gelegd, toen vanuit de duinen een landscheidingsdijk loodrecht het land in werd getrokken. De dam was een vervelend obstakel voor de scheepvaart. Schepen moesten òf met een overtoom over de dam heen getild worden òf hun vracht overladen. Rond deze bedrijvigheid ontstond de nederzetting Leidschendam.
Het oude centrum van Leidschendam
Scheveningen
Hoewel het sinds mensenheugenis een echt vissersdorp is, heeft het imago van badplaats echter volledig de overhand gekregen. Waar het dorp in de negentiende eeuw bekendstond om de haringvangst, bestaat de vissersvloot nu uit een stuk of twintig grote hektrawlers en kotters. Je herkent ze aan de SCH in hun nummer. Op een mooie dag zomerdag kun je hier een heerlijk visje eten, genieten van het strand of een bezoekje brengen aan de pier.
Scheveningen
Meijendel
Het Meijendel is onderdeel van de Haagse Duinwaterleidingsduinen. In het hart ervan staat een bezoekerscentrum, waar de expositie je meer laat zien over de waterwinning en de natuur in dit gebied. Rond 1830 vestigden zich hier en in enkele andere naburige duinvalleien zo'n 100 boerenbedrijfjes. Door de schrale bodem en de zoute zeewind was het brood dat hier werd verdiend echter zo karig belegd dat na 1850 de meeste bedrijven werden verlaten. Omstreeks 1916 vatte een eigenaar het plan op om de grond dan maar in percelen uit te geven voor de bouw van villa's. De gemeente Den Haag zag dit echter als een bedreiging voor de waterwinning. De grond werd onteigend en zo viel het plan in het water. De Haagse Duinwaterleiding heeft daarna het huidige bos geplant.
Meijendel
Katwijk
Net als in Scheveningen is in Katwijk de visserstraditie uitgehold. Hoewel het vissersdorp nooit een eigen zeehaven had, beschikte het dorp op zijn top over de grootste vissersvloot van Nederland. Tot 1900 meerden de bomschuiten gewoon aan op het strand. Later lagen de Katwijkse vissersboten in IJmuiden en Scheveningen. In de binnenhaven vind je nu vooral plezierjachten.
Katwijk aan Zee
Noordwijk
Noordwijk heeft de allure van een moderne badplaats, waar alles groot, hoog en nieuw is. Op de zuidelijker gelegen Koningin Astridboulevard is hier en daar nog de sfeer uit de begintijd van de badplaats te proeven. Het is een perfecte plek om bijzondere strandschatten te vinden zoals de halfgeknottestrandschelp en de Amerikaanse zwaardschede. Ook krokkels, zaagjes en nonnetjes zijn er volop te vinden. In en rond Noordwijk zijn enorm uitgestrekte, stille en ongerepte natuur-, duin- en bosgebieden. In Noordwijkerhout vind je het prachtige Landgoed Leeuwenhorst. Verschillende buitenplaatsen bevonden zich aan het Westeinde. Dijckenburgh was van oorsprong een 'eerlijke' buiten, een buitenplaats met boerenbedrijf dat geld moest opleveren. Eind 18de eeuw kreeg de overtuin van het landhuis het huidige romantisch Engels landschapspark.
Noordwijk
Bollenstreek
Het is niet voor niets dat de bollenvelden juist hier liggen. De nabijheid van de zee zorgt voor een gunstig klimaat voor de bollen én de juiste grond (duinzand vermengd met rivierklei) om ze goed te laten groeien. Tussen eind maart en begin mei heb je de meeste kans op bloeiende velden. Eerst steken de narcissen hun kopjes boven de klei uit, dan volgen de hyacinten en als laatste de alom geliefde tulpen. Het bloemenpark De Keukenhof in Lisse is ook in deze periode geopend.
Bollenvelden in de Bollenstreek
Landgoed Oud-Poelgeest
Gelegen op de grens van een oude strandwal en de veengronden vind je Landgoed Oud-Poelgeest. Van oudsher werden hoge zandwallen aangeduid met 'geestgrond', de laagveenmoerassen die er tussen lagen noemde met 'poelen'. In 1661 vraagt de huidige eigenaar, Constantin Sohier, aan de stad Leiden toestemming om Oud-Poelgeest opnieuw op te bouwen. Het landgoed wordt in 1724 door Herman Boerhaave aangekocht om er het eerste arboretum van Europa te realiseren. De buitenplaats blijft drie generaties in zijn familie. De Familie Willink koopt het in 1856 om het vervolgens in 1864 ingrijpend te verbouwen. De kenmerkende uivormige torens worden toegevoegd. Drie generaties verder verhuist in 1909 ook de laatste bewoner, Geraldine Willink. In 1940 komt het in handen van de gemeente Oegstgeest. Nederlandse- Duitse- en Canadese militairen gebruiken het kasteel tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Stichting Erfgoed Oud-Poelgeest beheert het kasteel en landgoed in een pachtovereenskomst van de gemeente sinds 1988. Verschillende restauraties zijn sindsdien uitgevoerd. Tegenwoordig kun je er terecht voor een verrassende diversiteit aan evenementen, en er is een terras met bistro.
Landgoed Oud-Poelgeest
Leiden
Leiden heeft een prachtige historische binnenstad met grachten en prachtige monumentale gebouwen. Ook staat het bekend om zijn universiteit, vele musea en als geboortestad van Rembrandt. De Hortus Botanicus, de oudste botanische tuin van Nederland, vind je in het stadscentrum. Voor de groenliefhebbers een plek die je bezocht moet hebben. Maar liefst 35 hofjes telt de stad. Achter gesloten deuren, poorten en stadsmuren vind je talloze monumentale huisjes en idylische binnentuinen. Van de vele bruggen zijn de Visbrug en de Koornbrug toch wel de twee mooiste. Na Amsterdam heeft Leiden de meeste bruggen, grachten en singels. Het Rapenburg is niet alleen de fraaiste gracht, maar werd ooit zelfs uitgeroepen tot mooiste plekje van de wereld. Breng ook zeker een bezoekje aan de oudste kerk, de Pieterskerk, en de nooit geheel voltooide, maar prachtig monumentale Hooglandse Kerk. In de nabijheid van een bocht in de Oude Rijn ligt de buitenplaats Ter Wadding.
Pieterskerk in Leiden